Tarih Bilimi Nedir 10

Tarih, geçmiş zamanın incelenmesi bilimidir.[2] “Tarih”, geçmiş zamanda olan olayların incelenmesinin cihetı saf, bu olaylarla ilgili bilgilerin ayyaşfi, toplanması, organizasyonu, sunumu ve yorumlanması ile bile ilgilenen bir şemsiye terimdir.[3]

İnsan yahut âdemoğlu-dışı başkalıkı gözetmeksizin, konum ve dem aralığının kestirildiği bir geçmiş dem dilimde, sebep-sonuç ilişkisi kurup, vesika ve bulgular eşliğinde bilgiler toplayan bir bilimsel niteliği olan disiplin olan gün, rastgele bir fen kümesine dahil edilmez; çünkü gün, her düzın esbakini inceleyebilecek derece geniş bir disiplindir. İnsanlık esbaki lakırtı konusu olduğunda, yazının icadından önceki zamanlara “gün öncesi” denir.

Tarihî inceleme, geçmiş zamandaki vakalara müteallik bütün bilgilerin, olayların vuku bulmuş olduğu dönemin şartları görüş önüne kırmızıınarak, kabil olduğunca nesnel bir şekilde sunulması ile oluşur. Tarih, yaşanan olayların bir henüz yaşanabilmesi kabil bir muhtemellık olmadığından natür bilimlerindeki kabil deney ve gözleme dayanamaz.

Tarih sözcüğünün Batı dillerindeki partner içinlığı, Grekçe: ἱστορία, historiá (fehvaı “anket”) teriminden türemiştir.[4] İyonya lehçesinde bildirme, sav ahiz yoluyla bilgelik edinme anlamlarında kullanılan sözcük, Attika lehçesinde görerek, tanık olarak bilme anlamlarının cihetı saf çok henüz geniş bir fehva dâhilğiyle fizik, coğrafya, astronomi, bitki ve hayvan bilgisi ve hatta gittikçe natür bilgisini kapsayacak şekilde kullanılmıştır. Edward Carr’ın tanılamamıyla gün, “doğrulanmış olgular kümesi”nden özge bir şey bileğildir.[5]